Stel je bent gemeenteraadslid. Je hebt het erg druk. Druk met de goede dingen te doen voor je inwoners en ondernemers. Veel onderwerpen passeren de revue, maar tot mijn verbazing staat ‘digitalisering’ er meestal niet bij. 

‘Digitalisering is iets voor bedrijfsvoering en daar gaat de raad niet over’, wordt vaak gezegd door gemeenteraadsleden. Daarmee mogelijk ook een reden te hebben gevonden om zich daar achter te verschuilen. Dat snap ik heel goed, want het is een moeilijk onderwerp, als je er niet dagelijks mee in aanraking komt. Maar doe je als gemeenteraadslid de goede dingen, als je de ‘digitale transformatie in de samenleving’ aan je voorbij laat gaan?

Ik denk het niet. Ten onrechte vinden politici en bestuurders digitaliseren belangrijk, maar niet urgent. Het is al ‘Hot’ in de samenleving. ‘Hot’ in het bedrijfsleven, ‘Hot’ bij de inwoners. Ik vind het juist een zeer urgent thema voor de gemeenteraad.

Digitale transformatie

Digitale transformatie gaat over technologie en slimme toepassingen. Het gaat niet alleen om het (digitaal) opslaan van gegevens of digitale dienstverlening. Het gaat meer en meer om de informatie slim samen te voegen en te analyseren (data gestuurd) en toe te passen.

Een voorbeeld: een fietsenstalling. Daar tellen camera’s de ‘lege’ plekken en fietsers worden op basis van de verzamelde gegevens automatisch geleid naar de ‘lege’ plekken. 

Een simpel voorbeeld hoe je digitale gegevens kan laten werken voor de samenleving. Dit heeft impact op de samenleving en dus een onderwerp voor de gemeenteraden. Hoe ontsluiten we gegevens in onze samenleving tot nuttige informatie. 

De overheid blijft achter

In mijn tijd als bestuurder (2006-2014), was het lastig om medebestuurders mee te krijgen op dit onderwerp. Maar ook nu is het blijkbaar nog een nieuw onderwerp voor de meeste gemeenteraadsleden. Daarom agendeert de VNG terecht dit thema. Alleen slaan ze de plank mis. Raadsleden worden bijgepraat over Digitale dienstverlening. Maar dat niveau van digitaliseren zijn we allang voorbij. Daar zijn gemeenten al sinds begin 2000 mee bezig. Leuk om daarover te worden bijgepraat, alleen zal het moeten gaan over de Digitale transformatie. En daar hoor en zie ik niets over.

‘Digitaal’ centraal

Als bestuurder zou ik het als een hoofdthema beschouwen. Hoe zorg je ervoor dat digitale innovaties respectvol in de samenleving landen? Ik zou willen nadenken over het inzetten van digitalisering, om de samenleving te verbeteren cq. te veranderen. Digitalisering houdt namelijk geen rekening met de huidige mores. Dat betekent openstaan voor wat er om je heen gebeurt en je gedrag daaraan aanpassen. Ik zou spelregels willen bedenken om deze transformatie goed te begeleiden. Dat is de rol van de gemeenteraad.

Stel ‘digitaal’ in je beleid, heb zorg en aandacht voor de veiligheid, realiseer je dat verzamelen en analyseren van gegevens een grote rol gaat spelen voor bestuurders, zet geld in op een digitale strategie, want digitale toepassingen zijn per definitie nooit af. 

Blijf vooral niet hangen dat het digitaliseren niet meer inhoud dan het (digitaal) opslaan van gegevens en digitale dienstverlening. Erken de urgentie van digitale transformatie in de samenleving en maak het een hoofditem in de komende raadsperiode.

Interesse in goede voorbeelden en een verdieping op het onderwerp? Bel me en we maken een afspraak.

Peter van der Terp